Ерусалим: „Јаболко на раздорот“ старо 3.000 години

Насилството што ескалира во последните денови во регионот е последната епизода во долгата и крвава историја на конфликти.

Ерусалим, како место каде што се мешаат народи и религии, е населен со луѓе од трите религии кои потекнуваат од Авраам.

Ерусалим за Евреите, Ал-Кудс за муслиманите, Ерусалим за христијаните. Свето место за сите.

Соживотот на два народа и три религии на мало парче земја во источниот Медитеран е сè само не хармонично.

Овој древен град често станува „театар“ на конфликти. Насилството што ескалира во последните денови во регионот е последната епизода во долгата и крвава историја на конфликти.

Зошто Ерусалим е важен за Израелците и Палестинците

Израел го смета Ерусалим за своја „неподелена, вечна“ престолнина. Источниот дел на Ерусалим што Израел го анектираше во 1967 година за време на Шестдневната војна, го вклучува стариот град Ерусалим, дом на големите еврејски, христијански и муслимански свети места. Окупацијата на источен Ерусалим се смета за нелегална според меѓународното право и беше осудена од Обединетите нации и меѓународната заедница.

Палестинците со нетрпение очекуваат да се создаде држава која ќе ги вклучува Западниот Брег и Појасот Газа, со источен Ерусалим како главен град.

Судбината на источен Ерусалим и неговите свети места е едно од најтешките прашања во мировните преговори меѓу двете страни.

Евреите родени во источен Ерусалим се државјани на Израел, додека Палестинците од источен Ерусалим имаат само статус на постојан престој кој може да биде отповикан доколку живеат на друго место подолг временски период. Тие ја задржуваат можноста да аплицираат за државјанство, но процесот е долг и со неизвесен исход.

Израел изгради еврејски населби во источен Ерусалим во кои живеат над 230.000 доселеници. Таму живеат уште околу 360.000 Палестинци, но Израел драматично го ограничи развојот на палестинските населби, што доведе до пренатрупаност на постоечките и изградба на илјадници нелегални објекти кои се во опасност од рушење во секој момент.

Еврејските доселеници пред многу години се обидоа да иселат десетици палестински семејства од нивните домови во областите во и околу Стариот град, повикувајќи се на имотот на претците, кампања која исто така ги поттикна тензиите.

Забележано е дека пред еден век христијаните сочинувале четвртина од населението на Ерусалим, додека денес помалку од 2%.

Амнести Интернешенел, Хјуман рајтс воч и израелската организација Б'Тсалем го осудуваат Израел за неговата политика на дискриминација и апартхејд во источен Ерусалим. Обвинувања кои Израел ги негира, тврдејќи дека жителите на Ерусалим имаат ист третман.

Насилството во светите места во Ерусалим

Палестинците сметаат дека ова свето подрачје е последен остаток од нивната земја што не е под израелска контрола, но секогаш стравувајќи од можна окупација од страна на Израел.

Израел од своја страна уверува дека нема намера да го менува статус квото што владее во регионот од 1967 година. „Меѓутоа, со земјата сега владее најдесничарската влада во нејзината историја, со ултранационалисти и ултраортодоксни во владата“.

Неодамна, Палестинците се забарикадираа во џамијата Ал Акса, барајќи право да се молат таму, што Израел го дозволува само во последните десет дена од светиот месец Рамазан. Покрај тоа, Палестинците се обидуваат да ги спречат Евреите да вршат ритуално колење на животни на ова свето место. Иако владата го забранува овој древен обред, некои повикуваат на негово оживување, па дури и нудат парични награди за оние што го вршат.

Оваа година Рамазан и еврејската Пасха се совпаѓаат, со чести судири околу молитвата.

Брдо на храмот или Харам ал Шариф

Еврејското Брдо на храмот или муслиманскиот Харам ал-Шариф каде што се сместени џамијата Ал Акса и Куполата на карпата, е третото најсвето место за муслиманите (по Мека и Медина) и во исто време најсветото место за Евреите.

Муслиманите веруваат дека пророкот Мухамед, откако го направил своето патување од Мека до Ерусалим, од таа точка се искачил на небото.

Од друга страна, Евреите веруваат дека тоа е местото каде што кралот Соломон го поставил камен-темелникот на првиот храм пред 3.000 години. Самиот храм бил уништен од Вавилонците, но локацијата ја задржала својата светост за јудаизмот.

Западниот ѕид (или Ѕидот на плачот) е единствениот преостанат дел од древниот храм, на неколку метри од двете муслимански џамии и е единствениот дел од Брдото на храмот каде Евреите можат да се молат. По израелската анексија на источен Ерусалим, Јордан се согласи да остане чувар на светото место, назначувајќи посебно тело (т.н. Вакаф) да го надгледува.

На Евреите и на верниците од другите вери им е дозволено да влезат во светиот комплекс Ал Акса во одредени периоди од денот, но им е забрането да се молат таму.

Сепак, израелската полиција е таа што ја контролира безбедноста на Ерусалим, давајќи им на Евреите многу повеќе

потпора отколку што обезбедува статус кво. Некои ги обвинуваат дека, спротивно на правилата, им ја олеснуваат молитвата на Евреите кои го доведуваат во прашање актуелниот режим на работа.

Редовните полициски рации на светото место често доведуваат до судири со палестинските верници.

За Палестинците кои живеат на Западниот Брег, пристапот до Ал Акса е тежок. За оние кои живеат во Газа, сепак, тоа е речиси невозможно, забележува SkyNews.

Сепак, израелската полиција е таа што ја контролира безбедноста на Ерусалим, давајќи им на Евреите многу повеќе права отколку што обезбедува статус кво. Некои ги обвинуваат дека, спротивно на правилата, им ја олеснуваат молитвата на Евреите кои го доведуваат во прашање договорениот режим на функционирање.

Редовните полициски рации на светото место често доведуваат до судири со палестинските верници.

За Палестинците кои живеат на Западниот Брег, пристапот до Ал Акса е тежок. За оние кои живеат во Газа, пак, тоа е речиси невозможно.