РТС: Македонија – нова влада, прва жена претседател
Огномет, овации и тапани го означија крајот на владеењето на македонските социјалдемократи и поранешните албански герилци, откако нивните ривали – ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата „Влен“ (Знам) освоија повеќе од доволно мандати за формирање нова влада во Македонија. На претседателските избори кандидатката на опозициската ВМРО-ДПМНЕ Гордана Силјановска Давкова доби двојно повеќе гласови од претседателот Стево Пендаровски. „Тивок бојкот“ на претседателските избори во места во кои најголемо влијание има ДУИ на Али Ахмети.
Веќе по пребројувањето на 60 отсто од гласачките ливчиња, беше јасно дека државата доби нова претседателка – Гордана Силјановска Давкова убедливо го победи претходниот претседател Стево Пендаровски и стана првата жена на чело на Македонија.
„Резултатите се јасни и немам намера детално да ги образложувам. Според резултатите, сакам да им честитам на победниците и да им посакам успешна работа во следните пет години“, изјави Стево Пендаровски, кој во неколку наврати во текот на денот предупреди на „тивок бојкот“ на претседателските избори во областите каде што „граѓаните беа спречени да го земат второто гласачко ливче“.
Критиките на Пендаровски индиректно беа упатени до лидерите на Демократската унија за интеграција на Али Ахмети, кој иако не јавно, ги повика албанските гласачи да не гласаат на претседателските избори, па гласачките кутии за претседателските избори останаа празни на неколку избирачки места.
Гордана Силјановска Давкова во вториот обид успеа да стане претседателка на Македонија, откако пред пет години во вториот круг загуби од Пендаровски.
„Искрено, веќе неколку часа се прашувам што направив за да ја заслужам оваа чест. Знам дека се подготвив, знам дека се посветив на кампањата, знам дека го кажував тоа што го мислев … Наградата за мене е непроценлива“, рече Гордана Силјановска Давкова.
Како и нејзиниот ривал, таа ги критикуваше политичките партии кои повикаа на бојкот на изборите, наведувајќи дека „македонските граѓани, без разлика на етничката припадност, го дале гласот за оние за кои сакале“.
„Ветувам дека ќе бидам претседателка на сите граѓани на Македонија – на сите етнички групи, на членовите на сите партии и на оние што не се“, вети новата претседателка на Македонија.
Како и Пендаровски, многу пред објавувањето на првите резултати, поразот на парламентарните избори го призна и Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, па потпретседателката на таа партија Соња Лукаревска изјави дека раководството треба да ја прифати одговорноста за изборните резултати.
„Успеавме да направиме многу промени кога станува збор за платите, пензиите и членството во НАТО. Раководството треба да ја прифати одговорноста. Будно ќе ги следиме потезите на новата власт“, рече Лукаревска.
Два часа подоцна поразот го призна и лидерот на таа партија Димитар Ковачевски, кој честитајќи им на победниците рече дека резултатот е „поразувачки“.
„СДСМ претрпе тежок удар не само од граѓаните, туку и од симпатизерите на партијата“, рече премиерот на Македонија и ги напушти партиските простории, избегнувајќи да одговара на новинарски прашања.
Веднаш потоа почна прославата пред седиштето на ВМРО-ДПМНЕ во Скопје, која по преброените 70 отсто од гласачките ливчиња освои повеќе од 40 отсто од гласовите.
На парламентарните избори во Македонија, ВМРО-ДПМНЕ има повеќе од убедлива предност пред социјалдемократите неколку часа по затворањето на гласачките места, но сè уште не е јасно дали тие ќе успеат да постигнат апсолутно мнозинство во 120-те пратеници. Собрание.
Претставниците на албанската коалиција Влен, веднаш по објавувањето на првите прелиминарни резултати, најавија дека веднаш ќе почнат преговори со ВМРО-ДПМНЕ за формирање нова влада.
„Коалицијата Влен е победник во сите општини со мнозинско албанско население. Од утре почнуваат преговорите со ВМРО-ДПМНЕ за состав на новата влада“, изјави еден од лидерите на таа коалиција Биљал Хисени.
Резултатите од изборите во Македонија, иако очекувани, претставуваат драматичен политички пресврт во споредба со ситуацијата од пред осум години, кога СДСМ на чело со Зоран Заев, по серијата протести и корупциски скандали на лидерите на ВМРО-ДПМНЕ, успеа да формира мнозинство во Собранието, ветувајќи остра борба против корупцијата и брз пат кон ЕУ.
Како што минуваа годините, социјалдемократите полека се фатија во мрежата на корупцијата, додека евроатлантската интеграција, благодарение прво на грчките, а потоа и бугарските притисоци, остана заглавена некаде помеѓу Скопје и Брисел.
На албанската страна на политичката сцена во Македонија, само десет илјади гласови ги делат главните ривали, ДУИ на Али Ахмети и коалицијата Влен, составена од отпадници од редовите на партијата на Ахмети, Алијансата за Албанците, Движењето Беса, Демократското движење и македонскиот огранок на движењето Самоопределување на Албин Курти.
Според најавите, идната владејачка коалиција ќе ја сочинуваат ВМРО-ДПМНЕ и Влен, што практично значи дека партијата на Ахмети првпат ќе биде во опозиција по Охридскиот договор во 2001 година, кога албанските герилци беа прекомандувани во собраниските клупи.
Од изборите во 2002 година, одржани како дел од Охридскиот договор, со кои заврши конфликтот во Македонија, малцинскиот партнер на секоја влада е најсилната албанска партија, односно ДУИ.
Неуспехот да се формира влада неминовно ќе ја вовлече оваа земја во нова политичка криза, што дополнително ќе го комплицира и онака сложениот пат на Скопје кон Брисел.
Во предизборната трка, едно истражување на јавното мислење се покажа како индикативно, бидејќи покажа дека околу 70 отсто од жителите на Македонија се незадоволни од насоката по која оди оваа земја. Подеднакво важна, се чини, е и дилемата дали ВМРО-ДПМНЕ е политичка сила која може да ја извлече државата од кризата.
РТС
