Што е „белиот штрајк“ што од септември се подготвува во училишта во Србија

Остануваат помалку од две недели до почетокот на новата учебна година, а барањата на просветните работници за сузбивање на насилството во училиштата во Србија, како резултат на се почестите напади врз наставниците и професорите, се уште не се исполнети.

Во знак на протест, Самостојниот синдикат на просветните работници на Србија (НСПРС) одлучи да започне „бел штрајк“ на 2 септември. Членовите на тој синдикат, како што е најавено, нема да внесуваат оценки во електронскиот училишен дневник до 11 октомври. Ги откажуваат оценките бидејќи, како што наведуваат, се најчеста причина за вербално и физичко насилство врз вработените во образованието, додека не бидат соодветно заштитени.

Државата даде рок за исполнување на условите до средината на октомври, а доколку не бидат усвоени, сите ученици ќе бидат „одлучни“ на полугодие. Останува сомнително колку таквата мерка всушност може да доведе до посакуваните резултати. Како и дали тоа може да има штетни последици за учениците.

НСПРС, покрај измените на Кривичниот законик, односно дефинирање на нови кривични дела и санкции поврзани со насилството во училиштата, инсистира на воведување суспензија од паралелките на ученици кои повторуваат негативно однесување, како и укинување на анонимните пријави до просветните инспекции. Предлози за подобрување на положбата на наставниците, потсетуваат, биле испратени до Министерството за образование во 2022 година, по насилството врз нивниот колега во Трстеник. Инаку, НСПРС моментално брои над 5.000 членови, што значи дека не е репрезентативна синдикална организација. Најмногу членови има во Војводина, но и во 20-ина училишта во Белград.

„Имплементацијата на нашите барања не чини ништо. Заштитете не, бидејќи ние сакаме да ја работиме нашата работа и да оценуваме во согласност со законот и знаењето, само ни требаат алатките за тоа. Ако треба да го разбереме целиот овој систем, тогаш подобро направете го тоа сега, отколку кога ќе се повреди друга глава“, изјави за НИН Душан Кокот, претседател на НСПРС.

Од друга страна, Снежана Романдиќ Петровиќ, член на Претседателството на Синдикатот на просветните работници на Србија, за НИН вели дека „бел штрајк“ во Синдикатот никогаш не бил опција, бидејќи може да има негативно влијание врз студентите. иако таа смета дека незадоволството поради неисполнети барања е сосема оправдано. Според Романдиќ Петровиќ, нашето општество веќе не води сметка за категоријата што најмногу треба да се негува, а тоа се добрите ученици.

„Сите синдикати се поврзани и соработуваме бидејќи имаме заеднички проблеми, но бараме идеи и методи кои треба да ги примениме. Нема потреба од избрзани реакции, бидејќи токму оваа нервоза кај нас е предизвикана од тоа што ништо не се случува, дека надлежните можат да послужат како оправдување за секакви работи, за кои моментално нема место“, посочува нашиот соговорник.

Заедничка цел, различни патишта?

На прашањето дали оваа идеја може да им наштети на учениците, Кокот одговара со „зошто би“, и дека не гледа како оваа иницијатива може да ги загрози. Тој додава дека НСПРС би сакала да добие поддршка од родителите, здруженијата, како и од сите актери кои гледаат дека грчкото образование е во неволја, бидејќи насилството што се прелеа од општеството ги закопа училиштата.

„Воопшто нема да оценуваме до средината на октомври, очекувајќи дека државата конечно ќе си ја заврши работата, ако тоа не се случи, ќе почнеме да оценуваме, но ќе внесуваме само по една петка, што ќе биде конечна оценки за полугодие колку волци имаме сега, луѓе веќе прибегнуваат кон тоа, а ние се правиме дека тоа не се случува“, посочува Кокот.

Романдиќ Петровиќ, пак, смета дека поентата не е во тоа што подобриот статус на воспитувачите и нивната положба во образованието и општо општеството се крши врз грбот на децата. Зашто, додава таа, во тој случај просветните работници би биле исти како надлежните.

„Добрите ученици се збир што поминува под нашиот радар, тие деца се некаде на дното на ова општество. И поради нив, не сакаме сите да имаат, да речеме, петки, иако оценките одамна се бесмислени, како го правиме тоа сега во рамките на постојните прописи .Исто така, со години бевме под притисок да добиваме повисоки и повисоки оценки. Иако идејата излезе прво и звучи интересно, тоа не значи дека е секогаш добра“, вели Романдиќ Петровиќ. .Кокот, пак, посочува дека периодот во кој нема да се внесуваат оценки објективно е рамка во која ретко има оценки. Тој објаснува дека ќе бидат дадени речиси два месеци за исполнување на барањата, пред да се прибегне кон давање „петки за сите ученици на полугодие“.

„Ако го решиме како општество, нема да има проблеми, ќе има оценка и се ќе функционира како што треба. Ако нема такво нешто, мора да се заштитиме, за жал. Дали е тоа на штета на овие или оние, веќе не сум тука за да ме загрижува што оди на штета на тие луѓе вработени во образованието“, подвлекува соговорникот на НИН.

Главната причина зошто овие мерки ќе се спроведуваат воопшто, додава Кокот, е што е загрозена безбедноста на вработените, а со тоа и на сите учесници во образовниот процес, додека „државата апсолутно ништо не презема“. Но, Романдиќ Петровиќ посочува дека овој тип на протести не е нешто што може значително да ги потресе властите.

„Се отиде предалеку"

На прашањето зошто мисли дека овојпат властите ќе слушаат и дека предложените мерки ќе донесат резултати, Кокот одговара дека, ако одиме по таа логика, тогаш не треба да правиме ништо, „бидејќи сите ние сме имале ограничени резултати досега“.

„Очекуваме некои работи да се придвижат, очекуваме усвојување на овие три работи, затоа што тоа би било проблем за државата. Зошто општеството и државата да имаат проблем со тоа? Очекувам разумот да се разбуди, ова не може веќе вака, се отиде предалеку“, вели тој.

Тој објаснува дека „белиот штрајк“ ќе значи дека наставниците ќе продолжат да ја вршат својата работа. Ќе продолжи да раководи со документацијата, да прима родители, да разговара за напредокот на учениците, да одржува часови од 45 минути, како и дополнителна настава. Само учениците ќе бидат оценети во зависност од тоа како државата ќе одговори, односно на кој начин ќе ги заштити, вели нашиот соговорник.

„Денес не можете ниту да отстраните ученик од настава, кој има право да се однесува како сака, затоа воведувањето суспензија е едно од нашите барања. Бараме и укинување на анонимните пријави до просветните инспекции, кои станаа тема на речиси секојдневно насилство врз образовните работници Земјите од регионот, на пример, Хрватска го решија проблемот со анонимни пријави, со тоа што ги вадивме со закон, туку само бараме државата да покаже сериозност и застанете зад нас просветните работници“, заклучува Кокот за НИН.

А, Романдиќ Петровиќ привлекува внимание дека властите веќе не ја најавуваат најавената измена на Кривичниот законик, ниту за усогласување на платите на просветните работници со другите вработени во државните служби, поради што Синдикатот ќе одржи состанок на крајот на неделата во која ќе се прецизира понатамошниот план на активности поврзани со почетокот учебна година.

„Ја разбирам брзањето на потребата да се дојде до некаква идеја, но мора сериозно да размислуваме и дејствуваме. Се трудиме да функционираме како синдикат со се друго, бидејќи ова не е индивидуално прашање, туку прашање за сите од нас Споменатите барања се навистина оправдани и како такви ги поставија сите синдикати во образованието минатата година“, вели нашиот соговорник.

Овие барања постојано се повторуваат, а решение нема, додава Романдиќ Петровиќ, поради што просветните работници мора да ја продолжат борбата за нивно исполнување.

„Немаме избор. Како можеш да се откажеш од тоа да не те тепаат на работа, од фактот дека платата и условите за работа ти се соодветни? Во моментов немаме дијалог, туку само фингирање на некаков привид на дијалог, заклучи Романдиќ Петровиќ за НИН.