Од апликација до отворање преговори, 21 година патување на Албанија кон ЕУ

Албанија денеска го отвори шестото групно поглавје од преговорите за членство во Европската Унија, кое се однесува на надворешните односи, во рамки на третата Меѓувладина конференција меѓу Албанија и Европската унија во Брисел.

Групата на поглавја содржи две поглавја: поглавје 30 - надворешни односи и поглавје 31 – надворешна, безбедносна и одбранбена политика.

Ова доаѓа по отворањето на петтото поглавје на 15 октомври, кое ги вклучува клучните реформи во правдата, владеењето на правото, основните права и функционирањето на демократските институции.

Но, историјата на односите меѓу оваа земја и европското семејство датираат од 2003 година, кога Албанија, заедно со другите земји од Западен Балкан, беше идентификувана како потенцијален кандидат за членство во ЕУ, за време на самитот на Европскиот совет во Солун, во јуни 2003 година.

Во 2009 година, Албанија ја поднесе својата официјална апликација за членство во ЕУ.

Во своето мислење за апликацијата на Албанија (во 2010 година), Комисијата оцени дека пред официјално да се отворат преговорите за пристап, Албанија сè уште треба да постигне неопходен степен на усогласеност со критериумите за членство и особено да ги исполни 12-те клучни приоритети идентификувани во мислењето.

Во октомври 2012 година, Комисијата препорача Албанија да добие статус на кандидат за ЕУ, под услов да се завршат клучните мерки во областа на реформите на судството и јавната администрација и ревизија на деловникот за парламентарна процедура, во јуни 2014 година, Албанија доби статус на земја кандидат од ЕУ а по четири години, во април, Комисијата издаде безусловна препорака за отворање на пристапните преговори.

Во своите заклучоци од јуни 2018 година, Советот го постави патот кон отворање на пристапните преговори во јуни 2019 година, што е предмет на напредокот постигнат во клучните области како што се судството, борбата против корупцијата и организираниот криминал, разузнавачките служби и јавната администрација.

Комисијата ја повтори препораката за отворање на пристапните преговори во Пакетот за проширување усвоен во мај 2019 година.

Во своите заклучоци од јуни 2019 година, Советот ја зеде предвид препораката на Комисијата а во март следната година, членовите на Европскиот совет ја одобрија одлуката на Советот за општи работи за отворање на пристапните преговори со Албанија и во јули 2020 година, нацрт-преговарачката рамка беше претставена на земјите-членки.

Во јули 2022 година се одржа меѓувладина конференција за преговори за членство со Албанија и истиот месец Комисијата го започна процесот на ревизија, кој напредува непречено.

Во јули 2023 година, Европската комисија му го претстави на Советот извештајот за скрининг за првиот кластер вклучувајќи ги одредниците за отворање на пристапните преговори за оваа група.

На 15 октомври годинава беше отворено поглавјето на групата „Фондации“, кое ги вклучува клучните реформи во правдата, владеењето на правото, основните права и функционирањето на демократските институции.

Заблагодарувајќи се на поддршката премерот Еди Рама, меѓу другото порача дека „наша цел е да ги затвориме преговорите во 2027 година и полноправно членство во ЕУ во оваа декада“.

Според него ништо од ова не можело да се случи без целосната поддршка на земјите-членки, но, „морам да кажам дека денес имаме поцелосна и појасна слика за сработеното“.

Рама додаде дека ова не бил лесен процес, притоа нагласувајќи дека „нам ни е јасно и свесни сме дека Европа не ја обединува само географијата, туку вредностите, демократијата, владеењето на правото, човековите права и безбедноста.